Celowe doprowadzenie do zadłużenia – konsekwencje dla dłużnika

Wyróżnić można wiele przyczyn niewypłacalności. Niektórzy dłużnicy wpadają w tzw. spiralę kredytów – zaciągają zobowiązania, aby spłacić poprzednie raty. W efekcie powstaje coraz większe zadłużenie, a suma rat jest tak wysoka, że miesięczne dochody nie wystarczają na ich pokrycie. Czasem jednak sami dłużnicy celowo doprowadzają do niewypłacalności, próbując uniknąć odpowiedzialności za zobowiązania. Czy sąd w takim przypadku oddali wniosek o ogłoszenie upadłości? Czy przeprowadzi postępowanie oddłużeniowe?

Doprowadzenie do niewypłacalności – stan prawny przed marcem 2020 r.

W poprzednim stanie prawnym doprowadzenie do niewypłacalności lub zwiększenie jej stopnia umyślnie bądź wskutek rażącego niedbalstwa było bezwzględną przyczyną oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Sąd nie brał pod uwagę względów słuszności ani względów humanitarnych.

Jeśli więc sąd uznał, że dłużnik celowo doprowadził do niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień, oddalał wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej po 24 marca 2020 r.

Obecnie uproszczone zostały procedury upadłościowe. Podczas rozpoznawania wniosku o ogłoszenie upadłości sąd nie bada, czy dłużnik doprowadził do niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie bądź wskutek rażącego niedbalstwa.

Kwestie te są jednak brane pod uwagę, ale dopiero podczas kolejnych etapów procedury oddłużeniowej.

W praktyce oznacza to, że sąd uwzględni wniosek dłużnika o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, nawet jeśli doprowadził do zadłużenia lub istotnie zwiększył jej stopień.

Celowe doprowadzenie do niewypłacalności a skutki dla dłużnika

Jak ogłosić upadłość konsumencką? Przede wszystkim należy złożyć wniosek, wskazać w nim swoje dane oraz informacje dot. majątku i zobowiązań. Jeśli dłużnik doprowadził do niewypłacalności bądź istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa sąd może odmówić ustalenia planu spłaty wierzycieli, umorzenia lub warunkowego umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty wierzycieli – chyba że ustalenie planu, umorzenie/warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu uzasadniają względy słuszności i względy humanitarne.

W przypadku, gdy mimo ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, sąd uwzględniając przesłanki humanitarne i słusznościowe, wyda postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, określi w nim okres, w którym upadły musi spłacać zobowiązania. Nie może być on krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy ani dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące. Dla porównania warto dodać, że jeśli upadły stał się niewypłacalny bez swojej winy plan spłaty ustalany jest na maksymalnie trzydzieści sześć miesięcy.

Doprowadzenie do niewypłacalności lub istotne zwiększenie jej stopnia umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa niesie dwie poważne konsekwencje dla dłużnika – po pierwsze sąd może odmówić ustalenia planu spłaty wierzyciela, umorzenia lub warunkowego umorzenia zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli. Po drugie okres spłaty zobowiązań w ramach planu spłaty wierzycieli jest dłuższy i wynosi nie krócej niż 36 miesięcy. 

 

Więcej na temat upadłości konsumenckiej można znaleźć na stronie kancelarii Kancelaria Baran & Pluta sp. z o.o. sp. k.