Skutki uchylenia planu spłaty wierzycieli

Postępowanie upadłościowe składa się z kilku etapów. Po wykonaniu ostatecznego planu podziału, a gdy z uwagi na brak majątku upadłego plan podziału nie został sporządzony - po zatwierdzeniu listy wierzytelności, a także po wysłuchaniu upadłego, syndyka i wierzycieli, sąd ustala plan spłaty wierzycieli, a w szczególnych przypadkach umarza zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli. Co dzieje się w sytuacji, gdy upadły nie wykonuje obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli? Jakie są konsekwencje?

Instytucja uchylenia planu spłaty wierzycieli

W razie niewykonywania przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd z urzędu albo na wniosek wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli, uchyla plan spłaty wierzycieli.

Wśród innych przesłanek uchylenia planu spłaty wierzycieli należy wskazać:

• nie złożenie w terminie sprawozdania z wykonania planu spłaty wierzycieli, 
• zatajenie w sprawozdaniu z wykonania planu spłaty wierzycieli osiągniętych przychodów lub nabytych składników majątkowych o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, 
• dokonanie czynności prawnej, dotyczącej majątku, która mogłaby pogorszyć zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli, bez uzyskania zgody Sądu albo niezatwierdzenie tej czynności przez Sąd, 
• ukrywanie majątku lub prawomocne uznanie czynności prawnej upadłego za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli. 

Ustawodawca wskazał dwa wyjątki, w których plan spłaty wierzycieli nie powinien być uchylony – jeśli:

• uchybienie obowiązkom jest nieznaczne, 
• dalsze wykonywanie planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Uchylenie planu spłaty wierzycieli – konsekwencje dla upadłego 

W razie uchylenia planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu. Oznacza to, że zobowiązania należy uregulować w pełnej wysokości, bez ograniczeń, które wynikają z planu spłaty wierzycieli. Natomiast kwoty wpłacone w trakcie wykonania planu spłaty wierzycieli są zaliczane na poczet istniejących wierzytelności.

Warto mieć na względzie, że ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności i realność ich zaspokojenia w przyszłości. W przypadku braku możliwości wywiązania się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli, upadły może wnioskować o zmianę planu spłaty wierzycieli. Jest to rozwiązanie korzystniejsze dla upadłego, w porównaniu z konsekwencjami uchylenia planu spłaty wierzycieli, które są niezwykle dotkliwe.